عقود / نکاح / ملحقات مبحث نکاح

پرسشپاسخ
آیا وطی با حیوان حرام است؟ در صورتی که حرام است مجازات آن چیست؟نزدیکی کردن با حیوان، یکی از اعمال زشت و بسیار ناپسند و گناهی است که باید از آن توبه کرد و از خداوند طلب آمرزش نمود. مجازات آن نیز منوط به نظر حاکم شرع است که هر مقدار صلاح بداند به مرتکب آن تازیانه بزند و چنانچه آن حیوان مال شخص دیگری باشد، باید قیمت آن را به مالکش بدهد و اگر آن حیوان حلال گوشت باشد، گوشت آن حرام خواهد شد و واجب است آن را ذبح کرده سپس آتش بزنند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا مردی که زن خود را سه بار طلاق داده است اگر بخواهد مجدداً با او ازدواج کند، زن باید پیش از ازدواج با شوهر قبلی خود با مرد دیگری ازدواج کند؟عالمان اسلام به پیروی از قرآن مجید بر این امر اتّفاق نظر دارند که اگر مردی همسر خویش را با شرایط مخصوص سه بار طلاق داد، در صورتی می تواند مجدداً با او ازدواج کند، که آن زن با مرد دیگری ازدواج کند؛ اگر او زن را با رضایت خاطر طلاق دهد، طرفین می توانند برای بار چهارم با هم ازدواج کنند و در غیر این صورت، آن زن بر شوهر اوّل خود حرام است.
فلسفه این شرط معلوم است: اسلام با این کار خواسته است از بالا رفتن آمار طلاق بکاهد و از اینکه زن و مرد، طلاق را بازیچه خود قرار دهند و هر موقع خواستند ازدواج کنند و یا از هم جدا شوند، جلوگیری کند؛ زیرا:
اوّلاً: هنگامی که مرد تصمیم به طلاق سوم می گیرد، اگر به موضوع «محلّل» توجّه کند و بداند که ازدواج چهارم منوط به ازدواج زن او با شخص دیگری و طلاق گرفتن از اوست، ممکن است از طلاق دادن همسر خود منصرف شود. تصمیم زن و مرد به طلاق معمولاً با امید و برگشت همراه است و این امید در طلاق سوم به کلّی منتفی است؛ چون هیچ مقامی نمی تواند شخص دوم(محلّل) را مجبور به طلاق کند. چه بسا طرفین چنان با یکدیگر توافق پیدا کنند که مایل به ادامه زندگی باشند. این اندیشه که شاید مردم دوم زن را طلاق ندهد در بسیاری افراد مؤثّر می افتد و آنان را از تصمیم به طلاق باز می دارد.
ثانیاً: لزوم وجود محللّ در ازدواج چهارم چه بسا حسادت و به تعبیر صحیح تر عواطف و غیرت و شهامت مردم را تحریک کند و او را از طلاق دادن همسر خود منصرف سازد؛ زیرا غیرت و عاطفه خاصّ زناشویی مانع می شود که زنی که مدّتی با شوهر خود به سر برده حتّی پس از طلاق و از طریق مشروع در اختیار دیگران قرار گیرد. اسام با پیش کشیدن مسئله «محلّل» در ازدواج مجدّد، خواسته است عواطف مردان را به نفع زنان و برای بقای زندگی زناشویی تحریک کند و از طریق صحیح و معقول از افزایش آمار طلاق جلوگیری کند.
در پایان باید این نکته را نیز تذکّر داد که گاه ازدواج با شخص دیگر تمایلات زن به شوهر اوّل را تشدید می کند؛ زیرا گاهی ازدواج دوّم مطابق میل زنان صورت نمی گیرد و آسایش موجود در خانه شوهر اوّل در خانه شوهر دوم فراهم نمی شود. چه بسا عواطف و اخلاق شوهر اوّل در نظر زن برتر جلوه کند و در نتیجه انقلابی روحی به ارزش زندگی از دست رفته خود پی ببرد و با حسرت و ندامت تصمیم بگید که اگر ورق برگردد و بار دیگر با شوهر اوّل خود ازدواج کند، تا آن جا که ممکن است محیط زندگی را گرم و روشن نگاه دارد و به ناسازگاری خود در پرتو صبر و استقامت خاتمه دهد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا ازدواج با خواهر کسی که لواط کرده جایز است؟کسی که با پسری لواط کرده نمی تواند با خواهر، دختر و مادر آن پسر ازدواج کند و اگر نمی دانسته و ازدواج کرده، ازدواج باطل است و هر موقع از این امر آگاه شوند، باید فوراً جدا شوند. ولی خواهر لواط کننده بر لواط دهنده حرام نیست. به نظر امام«قدس سره» تفاوتی در این نیست که لواط کننده یا شخصی که با او لواط شده هر دو بزرگ(بالغ) باشند یا کوچک(نابالغ)، یا یکی بزرگ و دیگری کوچک باشد. به نظر برخی مراجع دیگر در صورتی که لواط کننده نابالغ باشد، این حکم جاری نخواهد بود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
پیامبر اکرم«صلی الله علیه وآله» چگونه بیش از چهار همسر دایم داشتند؟در اسلام داشتن بیش از چهار زن در ازدواج دایم مشروع نیست و اینکه پیامبر گرامی اسلام«صلی الله علیه وآله» بیش از این عدد، همسرانی اختیار کرده است، از جمله احکام اختصاصی ویژه آن گرامی بوده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا در اسلام زن نمی تواند دو شوهر اختیار کند، ولی مرد می تواند دو تا زن بگیرد؟از جمله مسائل دارای اهمّیّت در خانواده، مسئله حفظ نَسَب و رابطه پدر با فرزند است. فرزند زنی که دو شوهر داشته باشد، معلوم نیست که از کدام پدر است. این اشکال در تعدّد زوجات وجود ندارد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
چرا بین دو همسر(زن) با وجود مشروعیّت ازدواج با دو زن، اختلاف هست؟کینه و حسد میان دو همسر براساس احساسی کاذب است. دوستی و دشمنی در زندگی انسان مؤمن باید براساس دستورات دینی باشد. اگر اساس دوستی و دشمنی چنانکه در اسلام مطرح است «حبّ فی اللَّه و بغض فی اللَّه؛ دوستی و دشمنی برای خدا» باشد، این گونه نگرانی ها به وجود نخواهد آمد. در بسیاری از خانواده ها می بینیم که در یک خانه دو همسر با صفا و صمیمیّت زندگی می کنند. نباید تحت تأثیر احساسات کاذب قرار گرفت، بلکه باید در دوستی ها و دشمنی ها رضایت خدا را در نظر گرفت.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا افراط در مجامعت جایز است؟در هر کار باید حدّ اعتدال را در نظر بگیریم. مجامعت با همسر نیز از این جمله است که افراط و تفریط در آن مانند امور دیگر زندگی مذموم است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
ازدواج خواهر و برادر در چه صورتی جایز است؟ازدواج خواهر با برادر - چه پدر و مادر آنان یکی باشند و چه از پدر و مادر، جدا باشند - جایز نیست، ولی اگر مردی دو همسر دارد و یکی از همسران وی از شوهر قبلی خویش دختری دارد، در صورتی که از همسر دیگر پسری داشته باشد، ازدواج این پسر با آن دختر مانعی ندارد؛ این ازدواج در حقیقت در حکم ازدواج خواهر و برادر نخواهد بود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
محارم نسبی، محارم سببی و محارم رضاعی را شرح دهید!محارم نسبی عبارتند از: پدر،(پدرِ پدر و افراد بالاتر)، مادر(مادرِ مادر و افراد بالاتر)، فرزندان(و فرزندانِ فرزندان و افراد پایین تر)، خواهر، برادر، عمو، دایی، عمّه، خاله، و نیز عمو و دایی و عمّه و خاله پدر و مادر فرزندان برادر و فرزندان خواهر.
محارم سببی عبارتند از: زن، شوهر: پدر شوهر، مادر زن و زنِ پسر نسبت به پدر(عروس نسبت به پدر شوهر)، دختر نسبت به مادر او(داماد نسبت به مادر زن)، زن پدر نسبت به فرزندان او و ربیبه؛ یعنی اگر شخصی زنی بگیرد و آن زن از شوهر سابق خود دختری داشته باشد، آن دختر به شوهر مادرش(ناپدری) محرم خواهد بود.
محارم رضاعی در رساله های توضیح المسائل در فصل مربوط به احکام شیر دادن به طور مفصّل بیان شده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا دایی به همسر خواهرزاده مَحرم است؟دایی به همسر خواهرزاده مَحرم نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا همسر دوّم با داماد همسر اوّل مَحرم است؟همسر دوم با فرزندان همسر اوّل مَحرم است، ولی با داماد همسر اوّل مَحرم نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
کیفیّت تعدّد زوجات چگونه است؟در قرآن مجید می خوانیم: «... با زنان پاک ازدواج کنید. دو یا سه و یا چهار همسر اختیار کنید و اگر می ترسید عدالت را(درباره همسران متعدّد) رعایت نکنید، تنها یک همسر بگیرید...»(1). انسان در زمان واحد نمی تواند بیش از چهار زن - که به عقد دایم او در آمده باشند - داشته باشد، مگر اینکه یکی از آنها را طلاق دهد یا برخی از آنها فوت کنند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
1) سوره نساء، آیه 3.
ناپدری و نامادری در چه صورت بر غیر فرزند خود که آن را بزرگ کرده اند، مَحرم می شوند؟بزرگ کردن و سرپرستی کودک به خودی خود به هیچ وجه باعث مَحرم شدن او نمی شود؛ بنابراین چنین کودکی مانند افراد بیگانه نامحرم است؛ مگر این که عناوین دیگری مانند «شیر دادن» و یا «اجرای صیغه عقد» در مورد او مطرح شود؛ اگر زنی کودکی غیر از فرزند خود را شیر داد، همراه با برخی شرایط، مادر رضاعی کودک و مرد نیز پدر رضاعی کودک می شود. اگر کودک، دختر باشد و مثلاً با پدر مرد صیغه عقد ازدواج بخوانند(با مراعات شرایط آن) با مرد مَحرم می شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
آیا دختری که از شیرخوارگی در خانواده ای غیر از خانواده خود بزرگ شده و از هیچ کدام از محارم زن و مرد آن خانواده شیر نخورده آیا بر مرد و برادران او و برادران و پدر زن محرم است و در صورت محرم نبودن، آیا راهی برای محرم وجود دارد؟این دختر به یکی از دو صورت زیر محرم می شود:
1- اگر پدر مرد یا پدر پدرش یا پدر مادرش - هر یک از این سه نفر - زنده باشند و این دختر را به ازدواج خودش درآورد، چه ازدواج دائم و چه موقّت، و اگر چه عمل جنسی و جماع با دختر انجام نگیرد، به مجرد عقد، آن دختر، زن پدر مرد خواهد شد و بر او محرم و حرام دایم خواهد بود.
2- این که دختر را به عقد و ازدواج خودش درآورد؛ ولی در این صورت اگر ازدواج موقّت باشد، هر وقت مدّت آن تمام شد می تواند تجدید عقد نماید، و اگر خواست دختر را به دیگری شوهر دهد، می تواند بقیه مدّت را ببخشید. در این فرض اگر با او جماع نکرده باشد، عدّه هم ندارد و بدون فاصله بعد از تمام شدن مدّت یا بخشش از اتمام مدّت می تواند به عقد دیگری درآید. در تمام این موارد، عقد و صیغه و ازدواج دختر حتماً باید به اذن و اجازه خودش باشد و اگر دسترسی به پدر اصلی دختر نیز ممکن باشد باید ازدواج و عقد دختر، احتیاطاً به اذن و اجازه پدرش هم باشد در غیر دو صورت مذکور آن دختر با مرد و همه کسان او و همه کسان زن نامحرم است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
از راه شیر دادن چگونه می توان به زن برادر محرم شد؟اگر کسی بخواهد زن برادرش به او محرم شود؛ باید دختر شیرخواری را مثلاً دو روزه برای خود صیغه کند و در آن دو روز، زن برادرش باشرایط خاص شیردادن، آن دختر را شیر دهد. صحت این امر منافاتی با رضایت زن ندارد و در مورد شیرخواره رضایت ولیّ او کافی است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
شرایط شیر دادن، که موجب محرم شدن می شود، چیست؟شیردادنی که موجب محرم شدن می شود هشت شرط دارد:
1- کودک از شیر زنی که زنده است بخورد.
2- شیر آن زن از حرام نباشد؛ پس اگر شیر بچّه ای را که از راه زنا به دنیا آمده به بچّه دیگر بدهند، به سبب آن، بچّه به کسی محرم نمی شود.
3- بچّه شیر را از پستان بمکد؛ پس اگر شیر را در گلوی او بریزند موجب محرم شدن نمی گردد.
4- شیر، خالص باشد و با چیز دیگری مخلوط نشده نباشد.
5- شیر، از یک شوهر باشد؛ پس اگر زن شیردهی که طلاق گرفته شوهی دیگری اختیار کند و از او آبستن شود و تا موقع زاییدن، شیری که از شوهر اوّل داشته باقی باشد و مثلاً هشت دفعه پیش از زاییدن از شیر شوهر اوّل و هفت دفعه بعد از زاییدن از شیر شوهر دوم به بچّه ای بدهند، آن بچّه به کسی محرم نمی شود.
6- بچّه به واسطه مرض، شیر راقی نکند که اگر قی کند، بنابر احتیاط واجب، کسانی که به واسطه شیر خوردن به آن بچّه محرم می شوند، باید با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند.
7- پانزده مرتبه یا یک شبانه روز از شیر به اندازه ای که سیر شود بخورد. یا اینکه مقداری شیر به او بدهند که در نظر عرف از آن شیر استخوانش محکم شده و گوشت در بدنش روییده باشد؛ بلکه اگر ده مرتبه هم به او شر دهند احتیاط مستحب، عدم جواز ازدواج با او و عدم جواز نگاه محرمانه است.
8- دو سال بچّه تمام نشده باشد، و اگر بعد از تمام شدن دو سال، او را شیر دهند به کسی محرم نمی شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر مادری فرزند فرزندش را شیر دهد، چه حکمی دارد؟اگر زنی فرزند دختر خود را شیر دهد، آن دختر به شوهر خود حرام می شود. همچنین است اگر بچّه ای را که شوهر دخترش از زن دیگر دارد، شیر دهد؛ ولی اگر بچّه خود را شیر دهد، زن پسرش - که مادر آن طفل شیرخوار است - بر شوهر خود حرام نمی شود.
همچنین این حکم در جایی که آن دختر، دختر این زن نباشد؛ داماد این زن، بچّه را از زن دیگری داشته است؛ و دخترش او را بزرگ می کند، شیر دهد، این حکم جاری است.
« بخش پاسخ به سؤالات »
رابطه و معاشرت با نامحرم چه حکمی دارد؟درباره رابطه و معاشرت با نامحرم، حضرت امام«رحمه الله» می فرمایند که نگاه کردن زن به اندام مرد نامحرم، علاوه بر صورت و دستها تا مچ، چنانچه با قصد لذّت باشد، حرام است. گفتگو و سخن گفتن نیز اگر تهییج کننده شهوت باشد، حرام است و اگر تهییج کننده نبوده و ترس از فتنه هم نباشد، ترک آن احتیاط مستحب است. به خصوص اگر طرف سخن او جوان باشد. مگر اینکه ضرورتی در این کار باشد. به طور کلّی همکاری و معاشرت با نامحرم با رعایت وظایف و حدود شرعی مانعی ندارد؛ ولی بهتر است از اختلاط و تماس زیاد با نامحرم اجتناب شود.

« بخش پاسخ به سؤالات »
محرمیّت محارم نسبت به زنان تا چه اندازه است؟برای مرد و زنی که نسبت به یکدیگر محرم هستند، مثل برادر و خواهر پدر و دختر و مانند آنها، جایز است که غیر از عورتین به تمام بدن یکدیگر نگاه کنند. این در صورتی است که به قصد لذّت نگاه نکنند؛ لیکن اگر نگاه کردن موجب تحریک شهوت شود و قصد لذّت بردن در کار باشد، نگاه کردن حرام است تنها برای زن و شوهر جایز است که یکدیگر - حتّی عورتین - را با قصد لذّت بردن نگاه کنند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
«رضاع» یعنی چه؟«رضاع» به معنای «همشیر» است. پسر یا دختری که از یک زن شیر خورده باشند با شرایطی که در رساله های عملیّه بیان شده است با هم برادر و خواهر رضاعی و محرم ابدی می شوند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
داخل کردن اسپرم مرد اجنبی در رحم زن چه حکمی دارد؟داخل کردن اسپرم مرد اجنبی در رحم زن اجنبی - چه زن اجازه دهد یا ندهد، چه شوهر داشته باشد یا نداشته باشد، چه با اجازه شوهر باشد یا نباشد - حرام است و جایز نیست.

« بخش پاسخ به سؤالات »
زنا چیست؟زنا، آمیزشی است که بدون اجرای عقد و بدون مراعات قانون شرح انجام شود. اگر مرد و زن هر دو راضی به این عمل باشند، زنا صورت گرفته است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
اگر خواهری به برادرش شیر دهد، بر او حرام می شود؟اگر منظور از اینکه آیا شیردادن خواهر موجب حرمت می شود این است که شیر دادن خواهر اشکالی ندارد، باید توجّه داشت که این عمل، نتایج غیر مطلوبی را به دنبال نداشته باشد شایسته این است که شیر دادن زنان فامیل، باعث محرمیّت نشود و اگر شیر داده می شود سعی کنند با رعایت شرایط نباشد؛ مثلاً اگر ده مرتبه شیر داده می شود، کودک در میان آن، شیر زن دیگری را بخورد، یا اگر در شبانه روز چند نوبت به کودک شیر داده می شود، در بین آن به او غذا بدهند. این کار به این دلیل است که برخی مردم توجّه ندارند که چه کسانی از راه شیر خوردن بر انسان حرام می شوند و ممکن است ازدواج با محارم صورت گیرد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
زنای برادر و خواهر چه حکمی دارد؟زنا از گناهان بزرگ و دارای کیفر سهمگین است و قبح زنای خواهر و برادر - که با یکدیگر محرمند - بیشتر است. گذشته از عقاب زناکار در آخرت، در این جهان نیز اگر در محکمه شرعی ثابت شود جزای آن صد تازیانه خواهد بود؛ چناکه قرآن کریم می فرماید:«الزّانیة والزّانی فاجلدُ و اکُلَّ واحِدٍ منهما ماة جِلدُة؛ هریک از زن و مرد زناکار را صد تازیانه بزنید». در بعضی موارد(مانند زنای محصنه) کیفر این عمل، اعدام به گونه ای خاص است. البته اجرای حدّ و اثبات جرم دارای شرایطی است که در فقه اسلامی مقرّر شده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »
زنای محصنه چیست؟زنای محصنه، زنای کسی است که دارای همسر است. حدّ کسی که با داشتن همسر زنا کند، قتل است. تحقّق زنای محصنه و حدّ آن دارای شرایط و خصوصیّاتی است که در کتاب های فقهی و رساله های عملیّه بیان شده است.

« بخش پاسخ به سؤالات »

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی