فترت در وحی

پرسشپاسخ
آغاز و انجام دوران فترت کی بوده و نخستین آیه ای که پس از دوران فترت نازل شده است کدام آیه است؟درست معلوم نیست فترت در چه تاریخی روی داده است. چنان که از حدیث مذکور استفاده می شود، آیاتی که پس از آن نازل شده اند، آیات سوره کهف بوده اند و اگر آیات سوره ضُحی نیز پس از این ماجرا نازل شده باشند، ممکن است، فترت در چند نوبت صورت گرفته باشد.

« بخش پاسخ به سؤالات »
مدّت فترت چقدر بوده و چه تأثیری بر مردم گذاشته است؟در این که انقطاع وحی چند روزه بوده است، اختلاف است. در حدیث مذکور، چهل روز ذکر شده است، ولی اقوالی دیگر نیز هست؛ مانند این که مدّت مذکور بیست و پنج یا دوازده و یا پانزده روز بوده است. انقطاع وحی، موجب ناراحتی مسلمانان و استهزای مشرکان شد و اگر زمان نزول آیات سوره ضُحی - که پیامبر«صلی الله علیه وآله» را دلداری داده است - پس از این ماجرا بوده باشد، این دلداری، آثار منفی آن ماجرا را از بین برده است. در هر صورت، نزول وحیِ دوباره بر پیامبر«صلی الله علیه وآله» دلیل این بود که ارتباط پیامبر«صلی الله علیه وآله» با خداوند همچنان محفوظ است و مشرکان نتوانستند از این موضوع سود جویند.

« بخش پاسخ به سؤالات »
دوران فترت در وحی یعنی چه؟دوران فترت در وحی عبارت از دورانی است که گفته اند در آن دوران نزول وحی بر پیامبر گرامی«صلی الله علیه وآله» باز ایستاده و به تأخیر افتاده است.
از علمای شیعه و اهل سنّت کسانی که این موضوع را مطرح کرده اند، آن را نفی و انکار نکرده اند؛ زیرا چیزی که با اصول عقلی و نقلی دین و مذهب ناسازگار باشد، در آن وجود ندارد. زمام وحی به دست خداست و گاهی ممکن است بنابر مصالحی آن را به تأخیر اندازد. البته، برخی علما - مانند مرحوم علاّمه شعرانی در پاورقی تفسیرمنهج الصادقین - وجود این رویداد را مورد اشکال قرار داده اند، ولی باتوجّه به این که فترت در حدیث آمده است تردید در آن بی وجه است.
مرحوم علاّمه طباطبائی در تفسیر المیزان ذیل آیات مربوط به اصحاب کهف در سوره کهف، حدیثی از تفسیر قمی آورده است که سند آن نیز صحیح به نظر می رسد. در این حدیث، ماجرای تأثیر وحی آمده است. مفسّران اهل سنّت نیز این ماجرا را نقل کرده اند؛ مثلاً در جلد آخر تفسیر فخر رازی این ماجرا، ذیل سوره ضحی آیه کریمه: «ماودّعک ربّک و ما قلی» مطرح شده است و هیچ یک اصل ماجرا را نفی نکرده اند و تنها به این موضوع اشکال کرده اند که پیامبر«صلی الله علیه وآله» گمان برده باشد خداوند او را دشمن داشته و واگذاشته است.

« بخش پاسخ به سؤالات »

logo new موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی