| پرسش | پاسخ |
| آیا گناهکار جاهل نیز مؤاخذه خواهد شد؟ | منشأ گناه، جهالت است، ولی جاهل نیز مؤاخذه می شود؛ زیرا جاهل وظیفه داشته است که آگاه شود و چون بر خلاف وظیفه عمل کرده است مؤاخذه می شود. لازم به ذکر است که جاهل به دو قسم تقسیم می شود: 1. جاهل مُقصّر؛ شخصی که می توانسته آگاه شود و کوتاهی نموده و مواخذه دارد. 2. جاهل قاصر؛ شخصی که دستش از مواضع آگاهی کوتاه بوده و مستضعف محسوب می شود. « بخش پاسخ به سؤالات » |
| پرسش | پاسخ |
| آیا شک در مسایل اعتقادی، از انسان سلب ایمان می کند؟ | هرگز چنین نیست. شک و تردید اگر از سستی شناخت مبانی دینی باشد، لزوم مطالعه را جدّی می کند و باید با صاحب نظران مشورت نمود و مطالعه را در هر بخش که تردیدی آمده شروع کرد. شک و دو دلی، در بسیاری مواقع، وسوسه شیطان است که دشمن قسم خورده است «فبعزّتک لُا غوینهم اجمعین الا عباد اللَّه المخلصین(1)؛ خدایا به عزّت تو قسم به گمراهی اقدام خواهم کرد و از این گمراهی فقط بندگان خالص نجات پیدا خواهند کرد». اگر ما خالصانه به خداوند ایمان داشته باشیم و بخواهیم مطیع او باشیم از او گزندی به ما نخواهد رسید. در این موارد ادامه شناخت و بررسی، دعا و توسّل، و از کار مفید مثل بسیار «لاحول ولاقولاً الاباللَّه العلی العظیم» گفتن کارساز است. آیات و روایاتی که روش های شیطان را نشان می دهد باید مطالعه کرد. به هر صورت ما همیشه به ویژه در زمان غیبت ولی عصر«علیه السلام» که هجوم لشکریان شیطان های آشکار و پنهان زیاد است، محتاج تعمیق در مبانی دینی هستیم دعای غیبت امام زمان«علیه السلام» در آخر مفاتیح با «اللهم عرّفنی نفسک» شروع می شود این قابل تأمّل است. « بخش پاسخ به سؤالات » 1) سوره صیاد، آیه 82. |
| پرسش | پاسخ |
| راه نجات از سوءظن به دیگران چیست؟ | در سوره حجرات آمده است:«اجتنبوا کثیراً من الظن ان بعض الظن اثم؛(1) از بسیاری گمانها پرهیز کنید؛ زیرا بعضی از گمانها گناه هستند». از آیه هدایت گر قرآن فهمیده می شود که گمانه زنی اشکالی ندارد؛ زیرا انسان در باره همه چیز به علم و یقین نمی رسد؛ اما اینکه چگونه دچار سوءظن نشویم، باید به این باور برسیم که دل ما ظرف است و مظروفی در او جای می گیرد اگر قلب متوجه ذکر خدا و مایل به خوبیها باشد، راههای شیطان و ایادی او بسته شده، سپاهیان حق داخل می شوند؛ اما اگر هر اندیشه ای در قلب راه یافت، کم کم فضای قلب را تصرف می کند و قلب تبدیل به جایگاهی از نیات و قضاوتهای بد نسبت به دیگران می شود. اسلام راهکاریهایی برای درمان این خلق بد مطرح کرده است. 1. اصل اولی، برائت افراد است، تا آنکه چیزی درباره آنها اثبات شود. 2. بنابر حدیث«ضع امر اخیک علی احسنه؛ کار برادرت به بهترین وجه توجیه کن»، باید حرکت ها و اعمال دیگران در حمل به صحت نمود. 3. گاه قراین و شواهد به نحو شگفت آوری حاکی از همان چیزی است که انسان خیال کند. در حالی که ممکن است، فکر انسان درست نباشد؛ به همین خاطر در حدیثی آمده است:« تا هفتاد بار! کار برادر دینی خود را توجیه به خیر و خوبی نما». که عدد هفتاد حاکی از مبالغه در دفعات است. 4. صبر و شکیبایی و زمان دادن به گمان خویش، باعث روشن شدن حقیقت امر است. 5. تفکر درباره آثار بد و پشیمانی های آینده، بسیار سازنده است. لازم به ذکر است در جامعه ای که اغلب افراد آن نادرست هست، نباید بی گدار به آب زد و تحقیق و تأمل در ایجاد ارتباط امری لازم است. « بخش پاسخ به سؤالات » 1) سوره حجرات، آیه 12. |
| چه سوء ظنهایی گناه نیست؟ | براساس روایات انسان نباید نسبت به خدا و مردم بدگمان باشد و در صورتی که بتواند کار آنان را به خوبی و نیکی حمل کند، نباید نسبت به آنان بدگمان باشد از نظر عقلی و براساس گفتارهای اولیای دین اصلی کاربردی در باره سوءظن برای همه زمانها، وجود دارد و آن سوء ظن و عدم اعتماد در جامعه ای است که فتنه و فساد در آن غالب باشد. سوء ظن در این موارد گناهی ندارد، بر این اساس محیط بزهکاری و محل رسیدگی به امور قضایی و محیط سیاسی برای مردان سیاسی، می تواند موارد ملموسی برای جایز بودن سوء ظن باشد. « بخش پاسخ به سؤالات » |
| چه سوء ظن هایی گناه نیست؟ | از احادیث استفاده می شود که انسان نباید نسبت بخدا و مردم بدگمان باشد و با اینکه می تواند کار آنان را به خوبی و نیکی حمل کند نسبت به آنان بدگمان باشد. اما از نظر عقلی و مضامین گفتارهای اولیاء دین ، چنین برداشت می شود که یک اصل کاربردی برای همه زمانها، در باره سوءظن، می تواند مورد استفاده قرار گیرد. و آن سوءظن و عدم اعتماد در جامعه ای است که فتنه و فسادش غالب باشد این موارد گناهی ندارد. پس محیط بزهکاری و رسیدگی امور قضایی و برای مردان سیاسی، می تواند مثالهایی ملموس برای پرسش فوق باشد. « بخش پاسخ به سؤالات » |
| پرسش | پاسخ |
| در مشاجره ای که طرف مقابل به فحش متوسل می شود، چه تکلیفی داریم؟ | اگر کسی به انسان فحش و ناسزا داد، سزاوار است که انسان از او بگذرد و او را مورد عفو قرار دهد، البته این امر کلیت ندارد و در موارد مختلف، وظیفه انسان متفاوت است، در بعضی مواقع عفو، مفسده بیشتری دارد. در قرآن می خوانیم:«ادا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاماً؛(1) بندگان خوب خداوند کسانی هستند که وقتی جاهلان آنها را مخاطب قرار می دهند، گفتارشان سلام است». در حقیقت توسّل به فحش حرکتی جاهلانه است و گذشت نمودن این آتش را خاموش می کند. « بخش پاسخ به سؤالات » 1) سوره فرقان آیه، 63. |
موسسه در راه حق، نشر و ترویج معارف اسلامی
English (UK) 
Persian (IR)